Duinen bij Castricum - Kleintje Johanna's Hof

  • 2.1 KM
Beheerder
PWN
Startpunt
Ingang Johanna's Hof, langs de Zeeweg van Castricum naar Castricum aan Zee

Toon aanrijroute

Parkeergelegenheid
Bij startpunt route (parkeerterrein bezoekerscentrum)
Type markering
De route is gemarkeerd door paaltjes met een blauwe driehoek
Kenschets
Koffie met dennen, en kinderen kunnen zich uitleven in het speelbos
Omschrijving
Kenmerkend voor het duinterrein bij Castricum zijn de uitgestrekte eikenbossen, die oorspronkelijk zijn aangeplant voor exploitatie als eikenhakhout. De bomen werden met tussenpozen van 20 tot 30 jaar omgehakt, om de bast, die veel looizuur bevat, eraf te kloppen en te verkopen aan leerlooierijen. Het overblijvende tak- en stamhout werd vooral afgenomen door bakkers als brandstof voor hun ovens. Na de komst van synthetisch looizuur was de bast niet meer nodig, werd er niet meer gekapt en groeide het hakhout uit tot veelstammige stoven. Weer later zijn deze stoven ‘op één gezet’ (één stam werd gespaard, de rest verwijderd) en ontstond een zogenaamd spaartelgenbos. Deze 150 jaar oude bossen, met een rijke ondergroei van kruiden en kamperfoelie, vormen een schoolvoorbeeld van een ‘duineikenbos’. Tussen de bossen ligt ook een groot perceel struweel: meidoorn, sleedoorn, kardinaalsmuts, duindoorn en vogelkers. In het voorjaar bloeien deze bomen en struiken uitbundig en lijkt er een symfonieorkest te klinken als de vele nachtegalen hun stem laten horen..

In de jaren vijftig van de vorige eeuw is in het open duingebied een infiltratiesysteem aangelegd om voorgezuiverd Rijnwater een verdere zuivering te doen ondergaan. In de duinbodem werd dit water bacterie- en virusvrij en kreeg het een gelijkmatige temperatuur. Daarna werd het weer werd opgepompt om het na te zuiveren tot drinkwater. Bij een ingrijpende renovatie van het infiltratiegebied rond 1990, konden ook biologen en boswachters hun ideeën inbrengen. Zo ontstond een prachtig gebied met ruimte voor natuur in vele vormen. Vogels profiteren daar nog het meest van, zoals goed te zien is vanuit de vogelobservatiehut “Boetje van onze Kees”.

Wie nu door het bos in deze omgeving wandelt, heeft niet in de gaten dat dit bos al tachtig jaar oud is. Voor die tijd was het beboste duingebied hier zoals een duin er van nature uitziet: open, ruim en laag begroeid. In de periode van de massale werkloosheid in de jaren dertig van de vorige eeuw werd voor de Dienst Uitvoering Werken (DUW) veel (hand-)werk uitgevoerd, zoals het aanleggen van wegen, de uitbreiding van sportvelden en ook bos- en parkaanleg. Voor zoveel mogelijk mensen werd zoveel mogelijk werk gevonden. De bossen hebben zich sindsdien behoorlijk ontwikkeld.
Op de plaats van restaurant Johanna’s Hof stond begin vorige eeuw nog een boerderijtje, waar duinbezoekers een glas melk konden drinken. Het boeren bedoeninkje groeide uit tot de uitspanning die het nu is.

Het bos bestaat grotendeels uit eiken en esdoorns. Let eens op deze eiken. Die hebben last van de wind gehad toen ze geen bescherming hadden van bos of struiken. Ze zijn naar het oosten gegroeid en hebben een typische windvorm. Aan de stammen van de zwarte dennen zitten rondom takaanzetten. Dat heet een takkenkrans. Elk jaar maakt een den een nieuwe krans. Takkenkransen aan de onderkant zijn met wat moeite nog te herkennen in de schors van de stam. Door de takkenkransen te tellen krijgt u een indruk van de ouderdom van de boom. Op de bosbodem staan hier veel varens. Ook groeien onder de dennen veel jonge esdoorns en vlieren. Zodra in het bos lichte plekken ontstaan, koloniseren braam en wilgenroosje die plaatsen.

Rechts ligt het open duin van de Limiet. Daar loopt een forse kudde zwartkop schapen (Scottish blackface). In het open gebied met poeltjes lag vroeger het pompstation Castricum van drinkwaterbedrijf PWN. De taak van dat pompstation is inmiddels overgenomen door een nieuw tot stand gekomen productiebedrijf bij Heemskerk, en een bestaand station bij Bergen. Het pompstation met alle bijgebouwen was niet meer nodig, en werd daarom gesloopt.
Bron
PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland

Vond je dit een leuke route?